ابن خلدون در مقام تبیینگری: پوزیتیویست یا تاریخ گرا؟

ابن خلدون در مقام تبیینگرى: پوزیتیویست یا تاریخ گرا؟

این نوشتار به بررسى این معمّاى رایج در علوم انسانى و اجتماعى مى‌پردازد که آیا ابن‌خلدون در مقام تبیین‌گرى پدیده‌هاى کانونى دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخ‌گرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومى به بیان مشخّصه‌هاى عمومى پوزیتیویسم و تاریخ‌گرایى پرداخته مى‌شود. بعد با اتّخاذ روش‌شناسى «مطالعات اَسنادى» با استناد به آثار و زندگى‌نامه ابن‌خلدون و خوانش‌هاى ابن‌خلدون‌شناسان به بررسى بخش‌هایى ا...

ابن خلدون و فلسفه تاریخ

ابن خلدون، مقدمه، تاریخ

یکی از موضوعات بحث برانگیز و قابل تأمل در حوزۀ علوم، بالاخص علوم انسانی و از جمله تاریخ، مبحث فلسفۀ علم است. صاحب­نظران و متفکران بسیاری در این عرصه گام نهاده­اند. ابن خلدون نیز یکی از آنهاست. او با مباحث ارزنده­ای که در باب فلسفۀ علم ارائه کرده، توجه شمار زیادی از پژوهش­گران را به خویش جلب نموده است. نویسنده، در این نوشتار به معرفی شخصیت و آثار ابن خلدون، خصوصاً مقدمه که مهم­ترین کتاب در باب ان...

نقش عصبیت در تاریخ از دیدگاه ابن خلدون

ابن خلدون و فلسفه تاریخ و اجتماع

ابن خلدون یکی از بنیانگذاران فلسفه تاریخ و علوم اجتماعی است و اثر مهم وی نیز که به مقدمه ابن خلدون شهرت یافته، موضوع در این دو دانش است. اهمیت ابن خلدون در این است که بسیاری از مفاهیم به کار رفته در فلسفه تاریخ و جامعه شناسی نوین متأثر از اصطلاح ها و واژه هایی است که توسط او ابداع شده است. او بر خلاف مورخان پیشین که حوادث تاریخی را مستقل از پدیده های اجتماعی بررسی می کردند، بر آن است که حوادث ت...

منطق عینی ابن خلدون